Βορειότερα τώρα στη Λάγια με το χαρακτηριστικό μανιάτικο στυλ φυσικά, περνάμε την κορυφογραμμή και η θέα στον τεράστιο Λακωνικό κόλπο είναι καταπληκτική, ενώ κάτω συστάδες τα πυργόσπιτα και οι ξερολιθιές δημιουργούν έναν παράξενο ιστό πάνω στην αδρή γη.
Σε πέντε χιλιόμετρα ο γραφικός Αγ. Κυπριανός και δεξιά ο τσιμεντόδρομος οδηγεί για το Καστροχώρι.
Μπαίνοντας στο χωριό, αριστερά στα διακόσια μέτρα, μας υποδέχεται το χαρακτηριστικό ελληνικό άσπρο ξωκλήσι με τον ανεμοδαρμένο πέτρινο μύλο. Και στο τέρμα του κατηφορικού δρόμου μία άλλη μοναδική βοτσαλωτή παραλία, η Αμπελος.
Στο γύρισμα του δρόμου τώρα, στην έξοδο του χωριού, άλλες αετοφωλιές προβάλλουν δυσδιάκριτες στους γκρίζους βράχους που ακούν στο όνομα Ολυμπιές.
Δεξιά η βράχινη μινιατούρα ενός φιόρδ που σίγουρα ικανοποιεί και τα πιο δύσκολα γούστα. Οσοι έχουν ακούσει για τα δρομολόγια της άγονης γραμμής θα νοσταλγήσουν το Σολοτέρι και θα επιζητήσουν την παραμονή τους εδώ, παίζοντας παιχνίδια με τον χρόνο, τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα…
Οχυρός οικισμός το Φλομοχώρι και ευθυτενείς και οι δικοί του πολεμόπυργοι, να σπαθίζουν τον ουρανό…
Τέλος ο Κότρωνας. Λιμάνι της Προσηλιακής Μάνης, απλώνει τώρα το δικό του πανόραμα…
Παραδοσιακό φυσικά και αυθεντικό χωριό της Μάνης. Γεροχτισμένα πέτρινα σπίτια και λίθινες αθάνατες κατασκευές οι πύργοι. Οικοδομικό υλικό; Αφθονο. Το τοπωνύμιο μιλάει από μόνο του!
Εδώ και η αρχαία Τευθρώνη, και στη χερσονησίδα Σκοπά, τα ευρήματα οδηγούν πίσω στον χρόνο, στη μεγάλη πολιτεία του «Κοινού των Ελευθερολακώνων»…
Στο σημείο αυτό κατανοεί κάποιος ότι η χερσονησίδα της Σκοπά, αποτελεί φυσικό παρατηρητήριο και για το λόγο αυτό επιλέχθηκε ως ακροπόλη της αρχαίας Τευθρώνης…
Τέλος στην δυτική πλευρά της χερσονησίδας που έχει απόκρημνες πλαγιές.. υπάρχουν τα απομεινάρια των οχυρώσεων της ακρόπολης.
Η Τευθρώνη είχε επεκταθεί από τη σημερινή Ζούδα μέχρι τη Γονέα και είχε δύο ακροπόλεις, μια στη χερσονησίδα Σκοπά και μια στο κάστρο των Λουκάδικων.
Στην αρχαία πόλη της Τευθρώνης υπήρξε η Νάϊα πηγή και οι κάτοικοι τιμούσαν περισσότερο την Ισσωρία Άρτεμη (προδωρική θεότητα) που η λατρεία της μεταδόθηκε από το Κότρωνα στην Σπάρτη.
Αφού διαβούμε τη στενή λωρίδα γης που ενώνει την χερσονησίδα με τον υπόλοιπο Κότρωνα αντικρίζουμε τον μικρο ναό του Αγίου Νικόλαου, ο οποίος χτίστηκε πάνω στον αρχαίο ναό της … Ισσωρίας Άρτεμης.
Αφού προσπεράσουμε τον ναό του Αγίου Νικολάου συναντάμε την μαγευτική παραλία της “Συκιάς” που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της χερσονησίδας της Σκοπά και έχει πάρει τον όνομα της από τις παρακείμενες συκιές που βρίσκονται σε αυτό το σημείο.
Σε όσους συμπαρασύρονται από το πνεύμα της δράσης, που ανάβει φωτιές στα όνειρα και τις επιθυμίες μας, τότε οι έρημοι οικισμοί της Ριγανόχωρας και της Γονέας προσφέρονται για φωτογραφικό σαφάρι, σίγουρα πολύ διαφορετικότερο από τα άλλα.
Φυσικά, η μισάωρη πεζοπορία προϋποθέτει σακίδιο με τα απαραίτητα εφόδια και καπέλο. Σε απόσταση 700 μέτρων από τη Γονέα μπορείτε να δείτε το παλιό Μοναστήρι του Σωτήρα, με φανερές τις αρχιτεκτονικές ντόπιες επιρροές.
Παλιό Μοναστήρι του Σωτήρα
Επίσης αξίζει να χαρείτε την απέραντη θέα από το μπαλκόνι της περιοχής, τα Λουκάδικα, με τα πυργόσπιτα να χάνονται σε θάλασσα από φραγκοσυκιές.
Στον Φάρο του Κάβο Ματαπά
Ακρωτήριο Ταίναρο ή Κάβο Ματαπά, πέρα από τη Βάθεια και το Πόρτο-Κάγιο. Εκεί βρίσκεται και το πανάρχαιο ιερό του Ταιναρίου Ποσειδώνος, στη θέση Στέρνες, που αργότερα μετεξελίχθηκε σε ναό των Αγίων Ασωμάτων, χρησιμοποιώντας προφανώς τα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη σαν προσιτό οικοδομικό υλικό!
Σε λιγότερο από σαράντα λεπτά πεζοπορία στο καλογραμμένο μονοπάτι, ο φάρος του ακρωτηρίου κάνει την εμφάνισή του. Καταπληκτικό κτίσμα, περικυκλωμένο από θάλασσα, όπου μία αξιοσημείωτη ναυτιλιακή κυκλοφορία αντιστρατεύεται τη χερσαία ερημιά…
Το ιερό του Ποσειδώνα
Ο φάρος κατασκευάστηκε από τους Γάλλους το 1882 και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1887. Ο τετράγωνος πύργος του, ύψους 16 μέτρων, στέφεται ακόμη από τον διώροφο μεταλλικό κλωβό με τον φωτιστικό μηχανισμό και το περιστρεφόμενο διοπτρικό σύστημα.
Στο ακρωτήριο Ταίναρο, σύμφωνα με την αρχαία παράδοση, ο γιος του Δία και της Εριμήδης, είχε χτίσει την πόλη Ταίναρο και το ονομαστό ιερό του Ποσειδώνα.
Ο ναός του θεού της θάλασσας ήταν οικοδομημένος στη θέση της σημερινής μισογκρεμισμένης εκκλησίας των Αγίων Ασωμάτων. Στη βόρεια πλευρά της διακρίνεται τμήμα της αρχαίας τοιχοδομίας, ενώ αυτονόητα η εκκλησία είναι κτισμένη με αρχαίο υλικό.
Λίγο χαμηλότερα υπάρχει φυσική βραχοσκεπή και το συνεχόμενο κτίριο, όπως και η λαξευμένη οδός, ανήκουν σε μαντείο, που στις αρχαίες πηγές χαρακτηρίζεται και σαν ψυχοπομπείο.
Το σημαντικό ακροταινάριο ιερό πλαισιώνεται από μία αρκετά εκτεταμένη εγκατάσταση λαξευμένων στον βράχο κτιρίων, ίχνη διαφόρων μνημείων, δεξαμενές, αλλά και πολυτελείς επαύλεις.
Ομως η θάλασσα, που έχει κατακλύσει το μεγαλύτερο τμήμα της ακτής, κρύβει, προς το παρόν, πολλά ακόμη κτίρια και μνημεία, τα οποία και αναμένουν μία συστηματική υποβρύχια έρευνα.