ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΓΥΘΕΙΟΥ
Tο αρχαίο θέατρο του Γυθείου βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου της ακρόπολης, στο βόρειο τμήμα της πόλης του Γυθείου και χρονολογείται στους ρωμαϊκούς χρόνους (2ος αι. μ.κ.χ.).
Το μνημείο ανασκάφηκε το 1891 από τον Aνδρέα Σκιά. Tότε ήρθε στο φως σχεδόν ολόκληρο το μνημείο, εκτός από το πίσω μέρος της σκηνής.
Το θέατρο ήταν κατασκευασμένο από εγχώριο υπόλευκο μάρμαρο. Το κοίλο του αποτελείται από τέσσερις πλήρως σωζόμενες σειρές εδωλίων, δυο σωζόμενες ελλιπώς και από μικρά τμήματα των υπολοίπων σειρών. Συνολικά περιελάμβανε δώδεκα σειρές καθισμάτων χωρίς διάζωμα και πέντε κάθετους διαδρόμους.
Στην πρώτη σειρά καθισμάτων υπήρχαν καθίσματα με ερεισίνωτα. Στο βόρειο και στο νότιο τμήμα του υπήρχαν πώρινοι αναλημματικοί τοίχοι.
H σκηνή του θεάτρου είχε μήκος 12 μέτρα και πλάτος 5. Πίσω από τη σκηνή και σε ψηλότερο επίπεδο, υπήρχαν επτά μικρά, σχεδόν τετράγωνα, διαμερίσματα.
Στο ΒΔ. τμήμα του Γυθείου, υπάρχει το θέατρο, το σημαντικό κτίριο της Ρωμαϊκής εποχής. Σώζεται το κοίλο μέρος, χωρισμένο σε 4 διαμερίσματα, τα θεμέλια του πρώτου τοίχου της σκηνής και ίχνη οικοδομημάτων. Χρονολογείται στους πρώτους χρόνους. ΝΑ. υπήρχε η Αρχαία Αγορά που προεκτεινόταν μέχρι την παραλία, ενώ τμήμα τους έχει καταποντισθεί στη θάλασσα. Σύμφωνα με τον Παυσανία την Αγορά κοσμούσαν τα αγάλματα του Απόλλωνα και του Ηρακλή – οικιστών της πόλης – το άγαλμα του Διονύσου, το χάλκινο άγαλμα του Ασκληπιού – σε ναό δίχως στέγη – το ιερό του Άμμωνος, ο Απόλλων Κάρνειος , το ιερό της Δήμητρας, και άγαλμα του Γαιαόχου Ποσειδώνος.
Ακρόπολη
Βρίσκεται πάνω από το Θέατρο σε λόφο ύψους 50 μ. όπου διακρίνονται υπολείμματα τειχών. Εδώ υπήρχε ο ναός της Αθηνάς, οι ΚαστορίδεςΠύλες και το υδραγωγείο του οποίου σώζονται ερείπια.
Αγία Τριάς – Αρχαίο Νεκροταφείο και Αρχαίο Βήμα των Απελλών
Κοντά στον ωραίο ναό της Αγίας Τριάδας, ανακαλύφθηκε ΝεκροταφείοΕλληνιστικών χρόνων και δυτικά Ημικυκλικός χώρος με Βήμα μπροστά, όπου λάμβαναν χώρα οι 2 μεγάλες Απέλλες ( συνελεύσεις ) του Γυθείου.
Μουσείο Γυθείου
Στη συλλογή συμπεριλαμβάνονται ανδριάντες των Ρωμαϊκών χρόνων, επιγραφές της Αρχαϊκής εποχής, ευρήματα κεραμεικής τέχνης κ.α. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η σπάνια λατρευτική επιγραφή «Ιερός Νόμος» που αναφέρει τις γιορτές Καισάρεια (για τους Ρωμαίους αυτοκράτορες) και Ευρύκλεια ( για τους επιφανείς Λάκωνες ), η επιγραφή του Λυσικράτη με την οποία τιμάται ο Μάρκος Αυρήλιος, επιτύμβια επιγράμματα, ακέφαλο άγαλμα πιθανόν του Ευρυκλή ( που ο Στράβων τον αποκαλεί «Ηγεμόνα των Λακεδαιμονίων» και ιδιοκτήτη των Κυθήρων»).
Ποτέ οι Έλληνες δε δούλεψαν την τέχνη για την τέχνη· πάντα η ομορφιά είχε σκοπό να υπηρετήσει τη ζωή. Και τα σώματα τα ήθελαν οι αρχαίοι όμορφα και δυνατά, για να μπορούν να δεχτούν ισορροπημένο και γερό νου. Κι ακόμα, για να μπορούν –σκοπός ανώτατος– να υπερασπίσουν το άστυ.
Νίκος Καζαντζάκης
Πηγή: http://art-hellas.blogspot.gr/2012/05/blog-post_454.html